اگر در حوزه بازاریابی مشغول به کار هستید، آشنایی با مدیریت بازاریابی، دلایل اهمیت آن در هر بیزینس، مشاغل کلیدی مرتبط با آن، درک بهتر از فرایند مدیریت در بازاریابی و آشنایی با وظایف مدیریت بازاریابی به شما کمک می‌کند تا در شغل خود حرفه‌ای‌تر شوید. بازاریابی یک حوزه تجاری کلیدی و مهم است که به جذب مشتریان و ترویج محصولات، خدمات و برند هر شرکت و بیزینس کمک بسیار زیادی می‌کند. مدیریت بازاریابی شامل مدیریت فعالیت‌های بازاریابی مختلف یک کسب‌و‌کار است. در واقع تعریف مدیریت بازاریابی به معنای نظارت بر کل بخش بازاریابی یا یک تیم اختصاص داده شده به یک حوزه بازاریابی، مانند بازاریابی دیجیتال یا بازاریابی محصول است. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در همین ابتدای نوشته می‌خواهیم توجه شما را به آن جلب کنیم این است که کار در این حوزه بسیار پردرآمد و همراه با فرصت‌های رشد و رسیدن به جایگاه‌های برتر در این زمینه بازاریابی است. در این نوشته تخصصی از گروه مشاوره راه اندازی کسب و کار اکوبا می‌خواهیم به‌طور کامل درباره مفهوم مدیریت بازاریابی و تمامی موارد مرتبط با آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
مدیریت بازاریابی چیست؟
مدیریت بازاریابی، برنامه بازاریابی یک کسب‌و‌کار را تنظیم کرده و تضمین می‌کند که استراتژی‌های بازاریابی مختلف موجود در برنامه بازاریابی، به‌طور موثر اجرا می‌شوند. همان‌طور که از نام آن نیز مشخص است، مدیر بازاریابی وظایف مدیریتی را در این حوزه به عهده می‌گیرد که ممکن است مستلزم نظارت بر برنامه‌ریزی و تصمیم گیری قبل، حین و پس از اجرای کمپین‌های بازاریابی باشند.
کار در حوزه مدیریت بازاریابی معمولا مستلزم درک عمیق فرآیندهای بازاریابی، ابزارها، فرایندها، کانال‌ها و همچنین مهارت‌های رهبری قوی است. هر کسب‌و‌کاری دارای یک مارکتینگ پلن است که در آن به‌طور کامل طرح بازاریابی خود را مشخص کرده است. برای اینکه بیشتر با مارکتینگ پلن و هدف از تدوین آن آشنا شوید به شما توصیه می‌کنیم مقاله مارکتینگ پلن چیست را حتما مطالعه کنید.
چرا مدیریت بازاریابی مهم است؟
مدیریت بازاریابی باعث می‌شود که هر کسب‌و‌کاری این توانایی را پیدا کند که برای خود برند (نام تجاری) ایجاد کند، مشتریان زیادی جذب کرده و در واقع گروهی از مشتریان وفادار داشته باشد و همچنین درآمد بسیار بیشتری کسب کند.
در واقع بخش مدیریت بازاریابی برای اطمینان از سودآوری یک شرکت از طریق به دست آوردن مشتریان جدید، گسترش پایگاه مشتری، ایجاد شهرت برای کسب‌و‌کار و بهبود تعاملات با مشتری اهمیت زیادی دارد. برخی از عملکردهای ضروری در حوزه مدیریت بازاریابی شامل مدیریت، تجزیه و تحلیل و هم‌سویی با اهداف تجاری بزرگ‌تر شرکت یا سازمان است. در ادامه چندتا از مهم‌ترین دلایل اهمیت مدیریت بازاریابی شرح داده شده‌اند:
- مدیریت بازاریابی مهم است زیرا شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا فعالیت‌های بازاریابی خود را بر دستیابی به اهدافی با اولویت بالاتر، مانند افزایش آگاهی از برند یا افزایش درآمد، متمرکز کنند.
- به شما کمک می‌کند تا کمپین‌های بازاریابی را برای به دست آوردن مشتریان جدید و حفظ مشتریان وفادار بهینه کنید.
- با مدیریت بازاریابی می‌توانید نتایج فعالیت‌های بیزینس خود در حوزه بازاریابی را با استفاده از نرم افزار و اتوماسیون‌های مخصوص، ردیابی و تحلیل کنید.
۴ مسئولیت رایج مدیریت بازاریابی
مدیران بازاریابی مسئول اطمینان از موفقیت کمپین ها و ابتکارات بازاریابی هر سازمان هستند. در ادامه مهم‌ترین مسئولیت‌ها و وظایف مدیریت بازاریابی را معرفی می‌کنیم. دقت داشته باشید که مسئولیت‌های زیر از وظایف عمومی و رایج بخش مدیریت بازاریابی هستند و با توجه به ماهیت هر کسب‌و‌کار ممکن است وظایف بیشتر یا متفاوت‌تری نیز بر عهده بخش بازاریابی قرار داده شود.
تعیین اهداف
یکی از الزامات اساسی برای بازاریابی موثر، تعیین اهداف است. مدیران بازاریابی، اهداف بازاریابی را بر اساس نیازها یا اهداف کلیدی بیزینس که در بیزینس پلن مشخص شده‌اند، مانند افزایش فروش از طریق گسترش پایگاه مشتری تا یافتن بازاری خاص برای جذب بهتر مشتریان، ایجاد خواهند کرد. برای آشنایی بیشتر با بیزینس پلن و نحوه تدوین و همچنین مشاهده فرم بیزینس پل می‌توانید مقاله نمونه بیزینس پلن را مطالعه کنید.
انجام تحقیقات بازار
پس از اینکه مدیران بازاریابی اهداف بازاریابی هم‌سو با اهداف شرکت را تعیین کردند، زمان آن فرا می‌رسد که بازار هدف و رقبا را مشخص کنید. یکی از ابزارهایی که به شناخت دقیق‌تر مشتریان بیزینس شما و تحقیقات بازار منجر می‌شود، بیزینس مدل است. تحقیقات بازار شامل تجزیه و تحلیل الگوهای اقتصادی و جمع‌آوری اطلاعات مشتری است. اطلاعاتی مانند جمعیت‌شناسی و موقعیت مکانی مشتریان می‌تواند به شما کمک کند که بدانید چه کسانی خریدار محصولات یا خدمات شما هستند.
برخی از ابزارها برای انجام تحقیقات بازار ممکن است نظرسنجی آنلاین یا تجزیه و تحلیل وب با استفاده از موتورهای جستجو مانند گوگل باشند. البته دقت داشته باشید که شناخت رقبا گاهی اوقات مهم‌تر از شناخت مصرف‌کنندگان هدف است. اگر بتوانید درک کنید که چه چیزی باعث موفقیت رقبای مطرح شما شده‌است یا چرا مشتریان از آنها خرید می‌کنند، مسلما می‌توانید از این اطلاعات برای پیشرفت برند خود و بالا بردن میزان فروش محصولات و خدماتتان استفاده کنید.
طراحی، راه اندازی و هماهنگی کمپین‌ها
یکی از مسئولیت‌های مهم مدیریت بازاریابی طراحی کمپین‌های موثر است. مدیران بخش بازاریابی از تحقیقات گسترده برای طراحی کمپین‌های بازاریابی هدفمند و موثر استفاده می‌کنند و سپس بر تیم‌هایی که برای اجرا و هماهنگی این کمپین‌ها اختصاص داده شده‌اند، با دقت و به‌طور مستمر نظارت می‌کنند.
با توجه به پیشرفت‌های بسیار زیاد در حوزه فناوری بازاریابی (MarTech)، مدیران بازاریابی احتمالا از طیف وسیعی از ابزارها برای ردیابی و پیگیری میزان موفقیت هر کمپین استفاده می‌کنند تا بتوانند دریابند که چه چیزی برای کسب و کار شما کارآمد است و چه چیزی ممکن است نیاز به فعالیت‌ها و یا تغییرات بیشتر داشته باشد.
ایجاد روابط موفق با مشتری
ایجاد روابط موفق با مشتری در مدیریت بازاریابی بسیار مهم است. یک رابطه خوب با مشتریان می‌تواند طول عمر برند شما را افزایش دهد و اعتبار ارزشمندی را برای کسب‌و‌کارتان ایجاد کند. حفظ مشتری باید از طریق فعالیت‌های بازاریابی برای ایجاد مصرف‌کنندگان مادام‌العمر و وفادار صورت بگیرد.
مدیران بازاریابی از روش‌های متنوعی مانند داستان سرایی، ایمیل‌های تعاملی، محتوای رایگان مانند پست‌های وبلاگ یا اینفوگرافیک‌ها و نظرسنجی‌های رسانه‌های اجتماعی برای ایجاد روابط با مخاطبان استفاده می‌کنند. تعامل ممکن است منجر به ایجاد روابط خوب و پرفایده با مشتریان شود، بنابراین بخش مدیریت بازاریابی بیزینس شما باید همیشه به دنبال راه‌هایی برای تعامل و ارتباط با مصرف‌کنندگان و مشتریان هدف باشد.
مشاغل مرتبط با مدیریت بازاریابی
شغل‌های مرتبط با مدیریت بازاریابی در بیشتر صنایعی که از بازاریابی برای درآمدزایی و ایجاد برند استفاده می‌کنند، قابل مشاهده هستند. حقوق و دستمزد مدیران بازاریابی با توجه به عنوان شغلی، مکان، صلاحیت‌ها و تخصص‌ها و همچنین حوزه صنعت و بیزینس متفاوت است.
اگر به حوزه مدیریت بازاریابی علاقمند هستید، در ادامه این بخش می‌توانید با عناوین شغلی مربوط به این بخش مهم در هر بیزینس بیشتر آشنا شده و دید بهتری نسبت به کار در این زمینه پیدا کنید. دقت داشته باشید که اکثر شغل‌های مربوط به مدیریت بازاریابی علاوه‌بر حقوق ماهانه، مشمول درآمد بیشتر مانند پاداش و سهام نیز می‌شوند.
مدیریت بازاریابی
مدیران بازاریابی استراتژی‌های مناسب و کارآمد را برای شرکت‌ها طراحی و تدوین و به شناسایی بازارهای هدف بر اساس محصول یا خدمات کمک می‌کنند. این مدیران بر کمپین‌ها و سایر فعالیت‌های بازاریابی نظارت می‌کنند، از معیارهای مشخص برای اندازه‌گیری اثربخشی برنامه‌های بازاریابی استفاده می‌کنند و با تیم بازاریابی، متخصصان فروش، تیم تبلیغات، بخش مالی و دیگر بخش‌های کسب‌و‌کار برای هماهنگی و تامین مالی کمپین‌های بازاریابی کار می‌کنند.
مدیر شبکه‌های اجتماعی
مدیران رسانه‌های اجتماعی باتوجه به اهداف بازاریابی سازمان، کمپین‌هایی را برای پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی طراحی می‌کنند. آنها ممکن است تیمی را برای اجرای کمپین‌ها مشخص کرده و بر کار آنها و نحوه اجرای کمپین نظارت کنند یا ممکن است خودشان کمپین را اجرا کنند. این مدیران از معیارهای رسانه‌های اجتماعی برای بررسی میزان پیشرفت و موفقیت فعالیت‌های بازاریابی در حین نظارت و اندازه‌گیری عملکرد استفاده می‌کنند.
مدیر برند
مدیران برند، استراتژی‌های برند را برای کسبوکارها تدوین و اجرا می‌کنند و تاکتیک‌هایی را برای دستیابی به اهداف تجاری برند اجرا می‌کنند. وظایف این مدیران شامل حفظ پویایی در روندهای بازاریابی و فعالیت‌های رقابتی، توسعه روایت برند و دارایی‌ها و کمک به مدیریت کمپین‌های بازاریابی است.
مدیر بازاریابی محصول
یکی دیگر از شغل‌های مهم و پردرآمد در حوزه مدیریت بازاریابی، مدیر بازاریابی محصول است. مدیران بازاریابی محصول اکثرا در زمینه توسعه محصول، بازاریابی و فروش کار می‌کنند. این مدیران بر برنامه‌ریزی و ترویج کمپین‌هایی برای ایجاد آگاهی از محصولات مختلف کسب‌و‌کار تمرکز می‌کنند. به این ترتیب، مدیران بازاریابی محصول نیاز به درک قوی از توسعه محصول و تحقیقات بازار برای درک کامل نیازهای مشتریان دارند.
مدیر بخش بازاریابی
مدیر بخش بازاریابی یک موقعیت اجرایی است که وظیفه او تصمیم‌گیری در سطح بالا در رابطه با فعالیت‌های بازاریابی برای سازمان است. مدیر بازاریابی تمام کمپین های تبلیغاتی را مدیریت می‌کند و معیارهایی مانند بازگشت سرمایه (ROI) را برای تعیین اثربخشی فعالیت‌های بازاریابی و ایجاد تغییرات در صورت نیاز اندازه‌گیری می‌کند. مدیر دپارتمان بازاریابی همچنین بر کار کارمندان بخش بازاریابی نظارت می‌کند.
مدیر ارشد بازاریابی
یکی از موقعیت‌های شغلی بسیار مهم و سطح بالا در حوزه مدیریت بازاریابی، مدیر ارشد بازاریابی یا CMOها هستند. این افراد، مدیرانی هستند که برنامه‌ها و استراتژی‌های بازاریابی را تدوین کرده و توسعه می‌دهند و نقش مهمی بر بالا بردن میزان فروش شرکت دارند.
فرد انتخاب شده برای این شغل بر آینده شرکت تمرکز دارد و در مورد اینکه در حال حاضر و همچنین در بلند‌مدت چگونه و در کجا باید فعالیت‌های بازاریابی را به نفع شرکت هدایت کند، تصمیم‌گیری می‌کند. CMO یا مدیر ارشد بازاریابی معمولا باید در فواصل زمانی از پیش تعیین‌شده به مدیر عامل یا رئیس هیات مدیره شرکت، گزارش‌های مربوط به فعالیت‌های بخش بازاریابی را ارائه دهد.
دقت داشته باشید که از آنجایی‌که مشاغل مربوط به حوزه مدیریت بازاریابی، پست‌های مدیریتی سطح بالایی هستند، ممکن است برای استخدام شدن در این شغل‌ها نیاز به کسب مدرک کارشناسی ارشد و کسب تجربه حرفه‌ای گسترده در بازاریابی داشته باشید.
مهارت‌های مورد نیاز برای مدیریت بازاریابی
برای اینکه بتوانید در حوزه مدیریت بازاریابی مشغول به‌کار شوید باید مدارک و مهارت‌های قابل توجه و همچنین سوابق کاری و تجارب خوبی داشته باشید. در این بخش می‌خواهیم مهم‌ترین مهارت‌ها برای اینکه بتوانید در مصاحبه‌های کاری مربوط به مدیریت بازاریابی موفق ظاهر شوید را برای شما شرح دهیم. اکثر کارفرمایان به دنبال مدیر بازاریابی هستند که دارای تخصص‌ها و مهارت‌های زیر باشد:
- علاقمند به کار گروهی
- نوآوری و خلاقیت
- مسلط بر استراتژی‌های بازاریابی
- متخصص در زمینه رسانه‌های اجتماعی
- ارتباطات قوی
- مسلط بر طراحی و تدوین کمپین های بازاریابی
- متخصص در دیجیتال مارکتینگ
- توانایی مدیریت پروژه
- توانایی برنامه‌ریزی بازاریابی
در کنار مهارت‌های بالا اگر تخصص‌هایی مانند آشنایی با سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS)، مهارت‌های مدیریت تبلیغات دیجیتال، بهینه سازی موتور جستجو، مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، تست A/B، تجزیه و تحلیل وب، مهارت‌های سازمانی و حل مسئله را نیز دارا باشید، موفقیت شما در مدیریت بازاریابی تضمین‌شده است.
۴ استراتژی برای کسب تجربه بازاریابی
اکثر کارفرمایان برای پست مدیریت بازاریابی به دنبال افراد با تجربه در حوزه بازاریابی هستند. در این بخش می‌خواهیم به شما بگوییم که چگونه می‌توانید با ۴ استراتژی زیر تجارب لازم برای استخدام شدن در بخش بازاریابی شرکت‌های مطرح را پیدا کنید.
- شروع کار بازاریابی به عنوان بازاریاب سطح پایه
- شرکت در رویدادهای مرتبط با مدیریت بازاریابی به صورت آنلاین و حضوری
- پیدا کردن یک مربی متخصص در زمینه مدیریت بخش بازاریابی
- گذراندن دوره کارآموزی در بخش بازاریابی یک شرکت داخلی
مدیریت بازاریابی، شغلی پردرآمد با آینده‌ای درخشان
همان‌طور که در نوشته بالا گفته شد، مدیریت بازاریابی به فرآیند برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت‌های بازاریابی سازمان اشاره دارد. هدف نهایی و مهم‌ترین وظایف مدیریت بازاریابی افزایش فروش و سود از طریق ایجاد تصویری مثبت برای سازمان و ایجاد روابط قوی با مشتریان است. در مطلب بالا به‌طور کامل با تعریف مدیریت بازاریابی، دلایل اهمیت، شغل‌های مرتبط با آن و وظایف و مسئولیت‌های مدیر بازاریابی آشنا شدید. امیدواریم از این مطلب کاربردی نهایت استفاده را برده باشید. برای ارتباط بیشتر و مشاوره با کارشناسان و متخصصان آژانس توسعه کسب و کار اکوبا از طریق دیدگاه‌های این پست اقدام کنید. منتظر شنیدن نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم.
منابع:
https://www.coursera.org/articles/marketing-management
https://www.activecampaign.com/glossary/marketing-management
