شرکت‌های سهامی عام و سهامی خاص دو نوع شرکت سهامی در کشور ما هستند که با وجود شباهت‌های فراوان، تفاوت‌هایی نیز با هم دارند. آگاهی از تفاوت شرکت سهامی عام و خاص به شما کمک می‌کند که قبل از ثبت شرکت خود، بهترین تصمیم را در مورد نوع شرکت با توجه به شرایط اتخاذ کنید. به همین دلیل در این نوشته از وبلاگ تخصصی اکوبا می‌خواهیم تفاوت‌های این دو نوع شرکت را به‌طور کامل بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
شرکت سهامی چیست؟
قبل از اینکه به بررسی تفاوت شرکت سهامی عام و خاص بپردازیم، بهتر است با مفهوم شرکت سهامی آشنا شویم. شرکت‌های سهامی زیرمجموعه شرکت‌های سرمایه‌ای هستند؛ یعنی اعتبار این نوع شرکت‌ها به میزان سرمایه آنها بستگی دارد. سرمایه شرکت‌های سهامی بین اعضای شرکت (شرکا) به‌صورت سهام تقسیم می‌شود. در واقع سرمایه این شرکت‌ها به اجزای کوچکی به نام سهام بخش‌بندی شده و به هرکدام از شرکا با توجه به میزان سرمایه‌ای که در شرکت دارد، تعلق می‌گیرد. هر کدام از اعضای شرکت‌های سهامی که سرمایه بیشتری را به شرکت اختصاص داده باشند (در اصطلاح سرمایه بیشتری آورده باشند)، دارای میزان سهام بالاتری خواهند بود.
لازم به ذکر است که سهام این نوع شرکت‌ها، حداقل بین سه نفر تقسیم می‌شود. شرکت‌های سهامی به دو نوع شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص بخش‌بندی می‌شوند که علی‌رغم شباهت‌های زیاد، تفاوت‌هایی نیز با هم دارند. در ادامه به تعریف شرکت‌های سهامی عام و خاص می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تاسیس شرکت می توانید از خدمات مشاوره کسب و کار اکوبا استفاده کنید.
مفهوم شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام به آن دسته شرکت‌هایی گفته می‌شود که موسسین آن با فروش سهام به مردم، بخشی از سرمایه شرکت را تامین می‌کنند.
مفهوم شرکت سهامی خاص
برخلاف شرکت سهامی عام، سهامی خاص به شرکتی اطلاق می‌شود که کل سرمایه آن متعلق به موسسان آن است و توسط آنها تامین شده‌است. به‌همین دلیل این نوع شرکت در مقایسه با سهامی عام، تعداد سهامداران کمتری دارد. نکته‌ای که در مورد این شرکت‌ها بهتر است بدانید، حداقل میزان سرمایه شرکت سهامی خاص است؛ سرمایه این شرکت‌ها نباید زیر یک میلیون ریال باشد. حوزه فعالیت‌های شرکت‌های سهامی خاص نسبت به سهامی عام محدودتر است؛ اما با توجه به تعداد سهامداران کمتر، اجرای امور قانونی و اداری مربوط به این شرکت‌ها ساده‌تر انجام می‌شود.
مهم ترین تفاوت شرکت سهامی عام و خاص چیست؟
در قسمت‌های قبل با مفهوم شرکت سهامی و همچنین تعریف سهامی عام و سهامی خاص آشنا شدید، در این بخش می‌خواهیم در مورد تفاوت شرکت سهامی عام و خاص صحبت کنیم. همان‌طور که در قسمت مقدمه نیز اشاره کردیم این دو نوع شرکت در کنار شباهت‌های زیاد، تفاوت‌های اساسی نیز با یکدیگر دارند که آشنایی با این اختلافات باعث می‌شود در صورتی‌که متقاضی ثبت شرکت هستید با آمادگی و دانش بیشتری نسبت به این کار اقدام کنید. پیش از شروع کسب و کار جدید و تاسیس شرکت پیشنهاد می کنیم بیزینس پلن حرفه ای برای خود تدوین کنید.
۱.نحوه تامین سرمایه؛ اولین و مهم‌ترین تفاوت شرکت سهامی عام و خاص
اساسی‌ترین تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در چگونگی تامین سرمایه این دو شرکت است. همان‌طور که در تعریف شرکت سهامی عام نیز گفتیم، قسمتی از سرمایه این نوع شرکت از طریق فروش سهام آن به مردم تامین می‌شود؛ در حالی‌که تمام سرمایه شرکت سهامی خاص متعلق به موسسین آن است و به‌همین دلیل تعداد سرمایه گذاران و سهامداران شرکت‌های سهامی عام نسبت به سهامی خاص بسیار بیشتر است. در شرکت‌های سهامی عام، اغلب برای تامین سرمایه از روش پذیره‌نویسی عمومی استفاده می‌کنند.
۲.چگونگی انتقال مالکیت؛ دومین تفاوت شرکت سهامی عام و خاص
دیگر تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در نحوه انتقال مالکیت است. یکی از اقدامات متداول در هر شرکتی، انتقال مالکیت از شخص یا اشخاص به دیگران است. بعد از انتقال مالکیت، مدیران و سهامداران تغییر می‌کنند. انتقال مالکیت در شرکت‌های سهامی عام بسیار راحت‌تر از شرکت‌های سهامی خاص است و اختلالی در نحوه فعالیت‌های شرکت به‌وجود نمی‌آورد؛ در صورتی‌که برای انتقال مالکیت در شرکت‌های سهامی خاص نیاز به موافقت سهامداران و مدیران است. تفاوت دیگر نحوه انتقال مالکیت در دو نوع شرکت این است که در مورد شرکت‌های سهامی خاص، باید صورت‌جلسه تغییرات را در سامانه جامع ثبت شرکت‌ها انجام دهید.
۳.نحوه عرضه در بازار سرمایه در شرکت‌های سهامی عام و خاص
سومین تفاوت شرکت سهامی عام و خاص، تفاوت در نحوه عرضه سهام آنها در بازار است. مدیران شرکت سهامی عام می‌توانند اقدام به فروش سهام شرکت در بازار بورس کنند، اما مدیران شرکت‌های سهامی خاص مجوز انجام این کار را ندارند. یکی از مزایای عرضه سهام در بازار سرمایه برای شرکت‌های سهامی عام این است که می‌توانند با عرضه در بازار و جذب نقدینگی، توسعه پیدا کنند.
۴.تفاوت در تعداد سهامداران؛ یکی از اساسی‌ترین تفاوت‌های شرکت های سهامی عام و سهامی خاص
دیگر تفاوت شرکت سهامی عام و خاص که می‌توان آن را اساسی‌ترین تفاوت میان این دو برشمرد و لازم است که افراد از قبل نسبت به آن آگاه باشند، تعداد سهامداران این دو نوع شرکت است. تعداد افراد لازم برای تاسیس شرکت سهامی خاص باید حداقل سه نفر باشد؛ در صورتی‌که در مورد شرکت سهامی عام، حداقل ۵ نفر برای تاسیس شرکت لازم است. در هر دو نوع شرکت، اعضای هیات مدیره و شرکا باید لااقل یک نفر را به‌عنوان مدیر شرکت انتخاب کنند. البته بعد از انتخاب مدیر، شرکا باید در مورد میزان اثرگذاری تصمیمات او بر قوانین شرکت مانند برنامه‌ریزی‌های مالی، میزان حقوق و قوانین مرتبط با مرخصی کارمندان و کارکنان نیز تصمیم‌گیری کرده و به توافق برسند. همچنین بعد از انتخاب فرد موردنظر باید مدت زمان مدیریت او و میزان حقوق او در این مدت نیز معین شود.
۵. تفاوت در ساختار نظارتی و شفافیت
در ساختار نظارتی و شفافیت، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص به وضوح مشخص می‌شود؛ شرکت‌های سهامی عام به دلیل حضور سرمایه‌گذاران عمومی ملزم به رعایت استانداردهای دقیق گزارش‌دهی و افشای اطلاعات هستند که باعث افزایش اعتماد عمومی می‌شود. در مقابل، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در سطح نظارتی مشهود است، چرا که شرکت‌های سهامی خاص با توجه به سرمایه‌گذاران محدود از مقررات سبک‌تری برخوردارند. افزون بر این، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در فرآیندهای تصمیم‌گیری و ساختار مدیریتی نیز نمایان می‌شود که موجب بروز رویکردهای متفاوت در ارائه خدمات و استراتژی‌های مالی می‌گردد. در نهایت، رعایت استانداردهای بین‌المللی در شرکت‌های سهامی عام نشانگر تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در سطح جهانی و تأثیرگذاری بر اعتبار شرکت است.
۶. تفاوت در رویکرد مدیریت و سرمایه‌گذاری
در زمینه مدیریت و رویکرد سرمایه‌گذاری، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص از طریق ساختارهای مدیریتی و سیاست‌های مالی متفاوت به چشم می‌خورد؛ شرکت‌های سهامی عام با جذب سرمایه از بازارهای گسترده، به کارگیری روش‌های نوین مدیریت و نظارت حسابرسی قوی متکی هستند. از سوی دیگر، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در انتخاب اعضای هیئت مدیره و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری به گونه‌ای است که تأکید بیشتری بر کنترل داخلی و تصمیم‌گیری متمرکز دارند. همچنین، تفاوت شرکت سهامی عام و خاص در مدیریت ریسک و پاسخگویی به تغییرات اقتصادی نقش مهمی در ثبات عملکرد شرکت‌ها دارد. در نهایت، بررسی دقیق تفاوت شرکت سهامی عام و خاص می‌تواند راهنمایی ارزشمند برای انتخاب نوع شرکت متناسب با نیازها و اهداف کسب‌وکار شما باشد.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی کامل تفاوت شرکت سهامی عام و خاص از جنبه‌های مختلفی همچون نحوه تأمین سرمایه، انتقال مالکیت، عرضه سهام در بازار سرمایه و تعداد سهامداران پرداختیم. شناخت این تفاوت‌ها برای انتخاب بهترین نوع شرکت متناسب با اهداف و شرایط کسب‌وکار شما اهمیت بسزایی دارد. با توجه به موارد بررسی شده، توصیه می‌شود قبل از اقدام به ثبت شرکت، با دقت شرایط مالی و مدیریتی خود را مورد ارزیابی قرار دهید تا بتوانید تصمیم آگاهانه‌ای در خصوص تفاوت های شرکت سهامی عام و خاص اتخاذ کنید. همچنین، مشاوره با کارشناسان و استفاده از منابع تخصصی می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌ها در مراحل تاسیس و مدیریت شرکت باشد.
